In ons digitale tijdperk zijn WhatsApp-stickers een populaire manier geworden om makkelijk (vaak grappige) afbeeldingen met elkaar te delen. Ze variëren van memes tot persoonlijke foto’s die tot stickers zijn omgetoverd. Maar wat als je een sticker maakt van iemands foto zonder hun toestemming? Mag dit dan volgens het Nederlandse recht?
Wat zegt het portretrecht?
Het portretrecht valt onder het auteursrecht en biedt personen bescherming tegen het onrechtmatig gebruik van hun portret. Onder de Nederlandse Auteurswet (artikel 19 en verder) heeft iemand wiens portret wordt gebruikt recht op bescherming als dat gebruik inbreuk maakt op hun privacy of commerciële belangen. Een portret hoeft niet per se een foto te zijn, want ook tekeningen, schilderijen of digitale creaties die iemand herkenbaar weergeven, kunnen hieronder vallen.
Dit betekent dat stickers met herkenbare gezichten dus ook als portretten kunnen worden beschouwd. Als jij dus een WhatsApp-sticker maakt van een foto of video van iemand anders, kan dit potentieel onder het portretrecht vallen.
Toestemming
Een belangrijk aspect van het portretrecht is toestemming. Als iemand instemt met dat jij een portret maakt en verspreidt, is er meestal geen probleem. Maar als je zonder toestemming een sticker maakt en deze verspreidt, kunnen er juridische problemen ontstaan. Dit is vooral het geval wanneer de afgebeelde persoon hier last van ondervindt, bijvoorbeeld omdat de sticker schadelijk is voor hun reputatie of privacy.
In de praktijk kan dit bijvoorbeeld gebeuren als je een sticker maakt van een vriend die een gênante gezichtsuitdrukking maakt en deze sticker viraal gaat. Als je vriend zich daardoor beschaamd voelt, kan hij zich beroepen op zijn portretrecht om verdere verspreiding te voorkomen. De rechter zal dan kijken naar de ‘redelijke belangen’ van de afgebeelde persoon, zoals privacy en reputatie, tegenover jouw vrijheid van meningsuiting.
Wat zijn de grenzen?
Het wordt ingewikkelder als de sticker in een privésfeer wordt gedeeld, bijvoorbeeld alleen binnen een kleine vrienden- of familiegroep. In dat geval kan de verspreiding als minder schadelijk worden beschouwd. Zodra een sticker een groter publiek bereikt, zoals via sociale media, neemt de kans op een inbreuk op het portretrecht toe.
Daarnaast kunnen stickers met bekende personen (bijvoorbeeld influencers, artiesten of politici) ook onder het portretrecht vallen. Hier spelen commerciële belangen vaak een grote rol. Het gebruik van hun portret voor stickers zonder toestemming kan worden gezien als een schending van hun recht om te bepalen hoe hun afbeelding commercieel wordt ingezet.
Wat kun je doen?
1. Vraag altijd toestemming: wil je een sticker maken van iemands foto? Vraag eerst of dit mag van diegene.
2. Vermijd herkenbaarheid: maak je een sticker van een afbeelding zonder toestemming, zorg er dan voor dat de persoon niet herkenbaar is.
3. Wees voorzichtig met verspreiding: denk na over wie de sticker te zien krijgt en hoe groot de impact kan zijn.
Conclusie
Hoewel WhatsApp-stickers een leuke en creatieve manier zijn om te communiceren, kun je onbewust iemands portretrecht schenden door zonder toestemming hun afbeelding te gebruiken. Het is belangrijk om hier voorzichtig mee om te gaan, zodat je respect toont voor iemand anders zijn rechten. Een beetje extra bedachtzaamheid kan veel juridische problemen voorkomen!
No Comments Yet