Afschaffing kinderpardon

Als je al je hele leven in Nederland woont, maar toch weg moet
Stel je voor: je woont al zo lang je je kunt herinneren in Nederland. Je hebt hier je vrienden, je zit hier op school, je spreekt de taal, en je kent de buurt waar je woont op je duimpje. Nederland is jouw thuis. Maar dan hoor je ineens dat je misschien weg moet: terug naar een land dat je niet kent, waar je misschien nog nooit bent geweest.

Voor sommige kinderen is dit geen verhaaltje, maar de realiteit. Ze wonen al jaren in Nederland, maar hebben geen officiële verblijfsvergunning. Dat betekent dat de overheid kan besluiten dat ze het land moeten verlaten.

Hoe kan dat?
Als kinderen samen met hun ouders asiel aanvragen in Nederland, wordt er gekeken of ze mogen blijven. Dit gebeurt bijvoorbeeld als een gezin is gevlucht voor oorlog, geweld of gevaar. Maar het kan soms jaren duren voordat er een besluit wordt genomen. In die tijd wonen kinderen gewoon in Nederland, gaan naar school, leren de taal en maken vrienden. Ze groeien hier op zoals elk Nederlands kind.

Maar als de overheid uiteindelijk besluit dat ze niet mogen blijven, kan het zijn dat ze toch uitgezet worden. Dat noemen we juridisch gezien een uitzetting. En dat kan gebeuren, ondanks dat het kind al een groot deel van zijn of haar leven hier doorgebracht.

Wat was het kinderpardon?
Om te zorgen dat kinderen die al lang in Nederland woonden tóch konden blijven, werd er in 2013 een speciale regeling gemaakt: het kinderpardon. Dit gaf kinderen zonder papieren, maar die hier al minstens vijf jaar woonden en goed waren geïntegreerd, een kans om alsnog een verblijfsvergunning te krijgen.

Deze regeling gaf hoop aan veel kinderen die anders misschien moesten vertrekken. Er waren bekende voorbeelden van kinderen die te maken kregen met het Kinderpardon. Bekende voorbeelden zijn Mauro, Brandon, Lili en Howick. Zij woonden hier al jaren, spraken de taal en gingen gewoon naar school. Door veel steun van mensen om hen heen en aandacht in de media mochten ze uiteindelijk blijven. Hun verhalen zorgden ervoor dat meer mensen zich bewust werden van hoe moeilijk het is voor kinderen zonder verblijfsvergunning.

Maar nu is het kinderpardon afgeschaft
In 2019 is besloten om het kinderpardon veel strenger te maken. In de praktijk komt het erop neer dat het bijna niet meer wordt toegepast. Dat betekent dat kinderen die al jaren in Nederland wonen nu veel minder kans hebben om te blijven. Zij leven in onzekerheid over hun toekomst.

Wat zegt het recht?
Gelukkig is er een belangrijke regel waar Nederland zich aan moet houden: het belang van het kind moet altijd voorop staan. Dat staat in het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties. De overheid moet dus niet alleen kijken naar de papieren, maar ook naar de situatie van het kind: hoelang woont het al in Nederland? Is het veilig in het land van herkomst? Wat doet het met een kind om ineens alles achter te laten? Wel is opgevallen dat sinds de afschaffing van het kinderpardon de kans om te mogen blijven in Nederland kleiner is geworden. Het kinderpardon gaf de kinderen structurele houvast om te mogen blijven, terwijl er nu veel meer rechtsonzekerheid heerst wat leidt tot minder onzekerheid en minder bescherming voor kinderen die al lang in Nederland wonen.